CHP'den 'Thomas Cook' raporu

Kozmiktürk-Ankara

CHP'nin İngiliz turizm şirketlerinden biri olan Thomas Cook'un iflasının ardından tespit yapmak ve çözüm önerileri sunmak üzere oluşturduğu komisyon çalışmalarını tamamlayarak rapor hazırladı. İstanbul Milletvekili Akif Hamzaçebi, "Şirketin iflasıyla birlikte meydana gelecek potansiyel ekonomik kaybın ve bu sürecin en az zararla atlatılması için alınacak önlemlerin belirlenmesi için titiz bir araştırma süreci geçiren heyetin, sektör temsilcileriyle de görüşerek hazırladığı raporun sonunda 11 maddelik bir öneri paketi yer alıyor. Aynı zamanda Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığıyla de paylaşılan raporda Türkiye’deki turizm işletmelerinin Thomas Cook şirketinden olan alacaklarının takibinin yapılması, alacaklı işletmelerin yaşaması muhtemel mali ve vergisel sorunların aşılması, sektörün işletme sermayesi ihtiyacının desteklenmesi ve sektörün geleceğine ilişkin endişelerin giderilmesi bakımından atılması gereken adımlara ayrıntılarıyla değiniliyor" dedi.

Komisyon'un çalışmalarıyla ilgili şu açıklamada bulunuldu:

Bilindiği üzere Cumhuriyet Halk Partisi, dünyanın önde gelen turizm şirketlerinden biri olan Thomas Cook'un iflasının açıklanmasının ardından İstanbul Milletvekili M. Akif Hamzaçebi, Aydın Milletvekili Bülent Tezcan ve Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak'tan oluşan üç kişilik bir komisyon kurmuştu. Komisyon, İngiltere merkezli, Almanya, Belçika, Hollanda, Polonya, İskandinav ülkeleri gibi birçok ülkede şirketleri ve iştirakleri olan; aralarında Türkiye'nin de olduğu birçok ülke için tur operatörlüğü / turizm taşımacılığı yapan ve iflasıyla birlikte faaliyette bulunduğu ülkelerin tamamını etkileme potansiyeli olan Thomas Cook Şirketi’nin iflasının Türkiye’de turizm sektörü ve ekonomide yaratacağı etkilerin araştırılması ve alınması gereken önlemlerin tespiti amacıyla hazırlamış olduğu raporunu tamamladı.

Şirketin iflasıyla birlikte meydana gelecek potansiyel ekonomik kaybın ve bu sürecin en az zararla atlatılması için alınacak önlemlerin belirlenmesi için titiz bir araştırma süreci geçiren heyetin sektör temsilcileriyle de görüşerek hazırladığı raporun sonunda 11 maddelik bir öneri paketi yer alıyor. Aynı zamanda Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığıyla de paylaşılan raporda Türkiye’deki turizm işletmelerinin Thomas Cook şirketinden olan alacaklarının takibinin yapılması, alacaklı işletmelerin yaşaması muhtemel mali ve vergisel sorunların aşılması, sektörün işletme sermayesi ihtiyacının desteklenmesi ve sektörün geleceğine ilişkin endişelerin giderilmesi bakımından atılması gereken adımlara ayrıntılarıyla değiniliyor.

11 maddelik öneri paketi aşağıdaki gibi olan raporun tümü ekte sunulmaktadır.

ÖNERİLER

Alacakların İngiltere’deki iflas masasına kaydı ve tasfiye işlemlerinin takibinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için;

Thomas Cook şirketinin tasfiye sürecini yakından takip ederek Türkiye’deki alacaklı turizm işletmelerini bilgilendirmek, işletmelerin karşılaşmaları muhtemel mali ve hukuki sorunlar konusunda çözüm üretmek üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde süratle bir Koordinasyon ve Danışma Merkezi kurulmalıdır.

Thomas Cook şirketi ile çalışan işletmelerin bulunduğu İstanbul, Antalya, Aydın, Muğla, İzmir ve ilgili diğer illerin Kültür ve Turizm İl Müdürlüklerinde, mahalli ticaret odaları ve sektör ile koordineli çalışarak konuya ilişkin süreçte gerekli bilgilendirmeleri yapmak ve alacaklı işletmelere yardımcı olmak üzere İrtibat Birimleri oluşturulmalıdır.

Alacaklı turizm işletmelerimizin mağdur olmalarının önlenmesi ve ülkemizin ekonomik çıkarlarının korunması bakımından tasfiye sürecindeki işlemlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından uluslararası tecrübeye sahip konunun uzmanı firmalardan hizmet satın alınmak suretiyle takibinin sağlanması uygun olacaktır.

Şirketin Türkiye’deki varlığının dava ve icra yoluyla takibi konusunda yapılması gereken, İngiltere’den olan alacaklar için alacağın İngiliz Devletinin duyurduğu web sitesi üzerinden iflas masasına kaydedilmesidir. Diğer ülkelerdeki iflaslar da takip edilerek turizm işletmeleri bilgilendirilmelidir. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı buna öncülük etmelidir.

Thomas Cook Şirketi için İngiltere Yüksek Mahkemesi kararıyla tasfiye süreci başladığına göre, turizm işletmeleri ayrıca dava ve icra yoluna başvurma şartı aranmaksızın İngiliz Devletinin (BK) oluşturduğu web sayfası üzerinden yaptıkları başvuruyu esas alarak şüpheli alacak karşılığı ayırabilmeli ve kayıtlara gider olarak intikal ettirebilmelidirler. İflasın açıklandığı Eylül ayını da kapsayan 3. Geçici Vergi dönemi bakımından şüpheli alacak karşılığı ayrılması ve gider kaydı işlemlerinin en geç 30 Eylül 2019 tarihi itibarıyla yapılması gerekir. Bunun için Hazine ve Maliye Bakanlığınca çıkarılacak bir Genel Tebliğ’e ihtiyaç vardır. Bu Genel Tebliğde diğer ülkelerdeki Thomas Cook şirketlerinin iflası ile ilgili olarak izlenecek yol konusunda gerekli açıklamalara da yer verilmelidir. 

Faturaya konu olan KDV dâhil tutar üzerinden şüpheli alacak karşılığı ayrılmak suretiyle Thomas Cook şirketinden olan alacakların gelir hesaplarından düşülmesi ve böylece gelir ve kurumlar vergileri ile geçici verginin ertelenmesi sağlanmış olacaktır.

Hazine ve Maliye Bakanlığınca Vergi Usul Kanununun “Mühlet Verme” başlıklı 17. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak beyanname verme ve ödeme süreleri;

26 Ekim 2019 tarihine kadar beyannamesi verilerek ödenmesi gereken Eylül-2019 dönemi KDV için 25 Kasım 2019 tarihine,

17 Kasım 2019 tarihine kadar beyannamesi verilerek ödenmesi gereken (Temmuz-Ağustos-Eylül) dönemi Geçici Vergi için de 3 Ocak 2020 tarihine kadar

uzatılmalıdır.

Bu süreler de yeterli olmayabilir. Ancak Vergi Usul Kanununun 17. maddesi kanuni sürenin bir katı kadar süre verilebileceğini düzenlemektedir. Bu nedenle Vergi Usul Kanununa eklenecek bir geçici madde ile sürenin daha fazla uzatılabilmesi için yetki alınarak ihtiyaç duyulması halinde süre uzatımına gidilmelidir.

7183 sayılı Kanuna eklenecek geçici bir maddeyle işletmelerin, Thomas Cook şirketinden olan alacakları tahsil edilinceye kadar ya da en azından bir yıl süreyle turizm payından muaf tutulmaları sağlanmalıdır. Bunun için 7183 sayılı Kanunda süratle değişikliğe gidilmelidir. 

7183 sayılı Kanunla kurulan Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı, Kanunun 4/d maddesi kapsamında turizmin ülke ekonomisindeki payının artırılması amacıyla turizm işletmelerine destek ve kaynak sağlayabilmektedir. Ajansın faaliyetlerinin finansmanında kullanılmak üzere ihdas edilen Turizm Payı Kasım ayında ödenmeye başlanacaktır. Bu kapsamda Fondan Thomas Cook mağduru işletmelere destek sağlanarak rahatlatılmaları uygun olacaktır. Fonun bu konuda henüz yeterli bir kaynağı olmayabileceğinden bankalardan kredi alabilir. Fon bu işletmelere sağlayacağı desteğin bir bölümünü hibe olarak vermelidir.

Sektöre 1 yılı ödemesiz 3 yıl vadeli ve düşük faizli olarak banka kredisi verilmesi sağlanmalıdır. Teminat problemi Kredi Garanti Fonu ve Ajans üzerinden çözülmelidir.

İflasın yurt dışında olması, İngiltere’de başlayan iflas sürecinin diğer ülkelerdeki şirketlere de sirayet etmesi, alacak takibi açısından, çoğu küçük ve orta boy olan turizm işletmelerini oldukça zorlayacaktır. Bu nedenle işletmelerin Thomas Cook’tan olan alacaklarının kendilerine ödenmek üzere Ajans tarafından devralınarak (turizm işletmeleri tarafından Ajansa temlik edilerek) iflas sürecindeki takibin tek elden yapılması uygun olacaktır.

Gelecekte yaşanması muhtemel benzer olaylar nedeniyle turizm işletmelerinin zor durumda kalmasını önlemek amacıyla, işletmelere herhangi bir prim yükü getirmemek kaydıyla Ajansın kaynakları kullanılmak suretiyle Turizm Sektörü Alacak Sigorta Sistemi kurulmalıdır.

İflastan turizm sektörünün en az şekilde etkilenmesinin sağlanması amacıyla Thomas Cook'un tasfiyesi nedeniyle boşalacak kapasitenin doldurulması için Kültür ve Turizm Bakanlığınca yurt içi tur operatör ve havayolları ile başta İngiltere olmak üzere turist potansiyeli bulunan tüm ülkelerin önde gelen tur operatörleri ve havayolu şirketleri nezdinde girişimlerde bulunulmalıdır."